Là một quốc gia có truyền thống Phật
giáo, nhưng nhiều người Việt Nam không có hiểu biết về đạo Phật hoặc biết một
cách rất mơ hồ, và dưới đây là vài điều hiểu lầm rất phổ biến hiện nay.
1.
Đức Phật là đấng thần linh không có thật
Với một tín đồ Phật giáo, điều này nghe
có vẻ rất buồn cười, nhưng rất nhiều người Việt hiện nay vẫn không biết Đức
Phật là một người có thật. Ngài sinh vào khoảng năm 624 trước công nguyên, tên
thật là Tất-Đạt-Đa, thuộc dòng họ Thích Ca, là thái tử của vương quốc Thích Ca
do cha Ngài làm quốc vương. Lãnh thổ của quốc gia Thích Ca hiện nay thuộc về
khu vực giáp ranh Nepal và Ấn Độ.
Đức Phật Thích Ca sống thọ đến 80 tuổi,
nơi sinh, nơi mất và nơi ở của Phật Thích Ca hiện nay đều được các nhà khoa học
tìm ra với các chứng tích lịch sử. Đức Phật sinh ra không phải là thần thánh,
Ngài là một con người, rời khỏi gia đình đi tìm con đường thoát khỏi đau khổ
thế gian, sau đó Ngài lại hướng dẫn lại cho mọi người con đường đó mà thôi.
Việc thờ phượng Đức Phật là do người đời sau bày vẽ ra, thậm chí mọi người còn
mải thờ Phật mà quên mất việc chính là thực hành con đường hạnh phúc mà Phật đã
chỉ dạy.
Phật là một quả vị, hay có thể nói là
một danh hiệu dành cho các vị giác ngộ tuyệt đối, vì vậy nên có nhiều vị được
gọi là Phật. Có vị tồn tại trong lịch sử như Phật Thích Ca, có vị được biết đến
chỉ trong kinh điển như Phật A Di Đà, Phật Di Lặc… và chưa ai gặp ngoài đời cả.
2.
Mục tiêu của đạo Phật là vãng sanh Cực Lạc
Mục tiêu của đạo Phật không phải là cõi
thiên đường hay Cực Lạc, mà là thoát hết đau khổ, phiền muộn. Tất nhiên đó là
một công trình vĩ đại trải qua thời gian vô cùng lâu dài, chứ không thể trong
một kiếp người vài chục năm đã đạt được ngay. Ngay cả Đức Phật cũng phải trải
qua nhiều kiếp sống thực hành liên tiếp chứ chưa nói đến người bình thường.
Chính vì vậy, trong đạo Phật có một số
vị chủ trương hướng dẫn cho Phật tử thực hiện từng bước một. Bước đầu một người
có thể tu tập để được tái sinh vào kiếp sau tại một nơi hạnh phúc hơn (như cõi
Cực Lạc chẳng hạn), sau đó tại nơi ấy họ sẽ tiếp tục tiến bộ để được thoát khổ
hoàn toàn.
Tuy nhiên cũng có những vị không cần
thông qua con đường ấy mà tập trung thực hành ngay tại đời sống con người cũng
đạt được kết quả giác ngộ. Trong lịch sử đã ghi nhận rất nhiều đệ tử của Đức
Phật (đều là người có thật) và các vị xuất gia sau thời Phật đạt được giác ngộ
ngay khi đang sống ở cõi người.
Vì vậy, có thể nói vãng sanh Cực Lạc là
một mục tiêu cao quý trong đạo Phật nhưng chưa phải là kết quả cuối cùng mà
Phật muốn con người đạt được.
3.
Các đức Phật sẽ ban phát tài lộc
Ngày nay hầu hết các ngôi chùa ở Việt
Nam đều có sự thờ cúng hương khói. Có những chùa người tu hành ít nhưng hoạt
động cúng bái, lễ hội cho lữ khách thập phương diễn ra vô cùng sôi động. Rất
nhiều người đến Lễ Phật với mong ước Đức Phật sẽ mang lại nhiều may mắn, tiền
tài, nhà cửa hoặc con cái, thực ra đây là một quan niệm không đúng với lời dạy
của Phật.
Đức Phật chỉ hướng dẫn con người tự
thoát khổ chứ không hề ban phát sự sung sướng. Muốn được hạnh phúc, các tốt
nhất là nghiên cứu con đường Phật để lại rành rành qua Tứ Diệu Đế, không nên
mang xôi gà, hoa quả đến cầu Phật ban phước làm chi.
4.
Niệm Phật là đọc danh hiệu Phật
Tụng kinh, niệm Phật là phương pháp tu
hành phổ biến ở các chùa, nhất là ở miền quê. Trong đó mọi người cố gắng để
tụng các bài kinh cho thuộc nằm lòng, đọc lên cho hay mà có khi chẳng tìm hiểu
nghĩa. Bên cạnh đó, việc liên tục đọc “Nam mô Ai Di Đà Phật” cũng được coi là
một công đức, điều này khiến giới trẻ cảm thấy hồ nghi và không hứng thú với
đạo Phật.
Thực ra, chữ “niệm” ở đây có nghĩa là nhớ,
giống như trong chữ tưởng niệm, hoài niệm. Niệm Phật hay thường xuyên nhớ đến
Phật là phương pháp hiệu quả giúp tâm trí chúng ta bình an và sáng suốt. Do
vậy, niệm Phật thực ra chú trọng ở nội tâm chứ không phải ở hình thức như nhiều
người vẫn nghĩ.
5.
Người xuất gia theo Đạo Phật đều phải ăn chay
Ăn chay chỉ là một việc làm được khuyến
khích chứ không phải là một loại quy định cấm kỵ trong đạo Phật, khi còn sống,
Đức Phật cũng ăn mặn chứ không ăn chay.
Trong đạo Phật chỉ cấm người tu hành sát
sinh hại vật, còn việc ăn chay nếu có điều kiện thuận lợi thì mới thực hiện.
Thời xa xưa, người dân chưa quen ăn chay nên có khi cúng cho các vị tăng cả
thịt cá, các thầy ăn đồ ấy không coi là phạm giới. Ngày nay điều kiện kinh tế
khá hơn, Phật tử chuẩn bị được đồ chay cho chùa chiền nên các nhà sư mới có thể
ăn chay liên tục được.
Ngoài ra, trong những trường hợp đặc
biệt, chẳng hạn như khi ốm bệnh, các nhà sư cũng cần ăn mặn để có sức khỏe chứ
không thể miễn cưỡng ăn chay.
Cho rằng các nhà sư ăn thịt cá là phạm giới
nghiêm trọng là hậu quả của việc phim ảnh Trung Quốc nói về đời sống trong các
chùa rất hay khai thác vấn đề này khiến nhiều người hiểu lầm.
6.
Giáo lý quan trọng nhất là các bộ kinh
Nhiều người nói đến đạo Phật là khoe
ngay mình đã đọc thuộc bao nhiêu bộ kinh, đã tu qua những phẩm nào, nhưng đó
không phải điều cốt yếu mà Phật chỉ dạy.
Giáo lý quan trọng nhất trong đạo Phật
cũng chính là những giáo lý cơ bản nhất mà Đức Phật luôn nhắc đến trong mọi
trường hợp, đó là Luật Nhân-Quả và Tứ Diệu Đế.
Tìm hiểu đạo Phật mà chỉ thích những
giáo lý cao siêu, chúng ta càng dễ xa rời chân lý. Ai cho rằng các bài kinh có
hiệu quả cao siêu hơn cả các giáo lý căn bản, đó là một suy nghĩ sai lầm vì vấn
đề trong kinh điển đều để làm rõ hơn cho Luật Nhân-Quả và Tứ Diệu Đế mà thôi,
chưa có có nhiều kinh điển đã bị ngụy tạo hoặc chỉnh sửa không còn đúng với ý
Phật nữa. Do vậy, người Phật tử chúng ta cứ nắm chắc giáo lý căn bản trước rồi
tìm hiểu thêm các kinh điển cũng chưa hề muộn, lại yên tâm vì luôn theo đúng
lời Phật nói.
7.
Đạo Phật chỉ dành cho người già
Đạo Phật dành cho bất cứ ai muốn cải
thiện đời sống theo hướng tốt đẹp hơn, hạnh phúc hơn, và đặc biệt là rất phù
hợp với lứa tuổi thanh thiếu niên. Tuy nhiên ở Việt Nam lâu nay lại tồn tại
quan niệm “Trẻ vui nhà, già vui chùa”, coi việc đến chùa, học Phật chỉ dành cho
những người cao tuổi, không còn việc gì khác để làm.
Nếu bạn là người trẻ, hãy đến với đạo
Phật thông qua các video, sách vở hoặc mạnh dạn đến một ngôi chùa nào đó bày tỏ
mong muốn của mình, chắc chắn bạn sẽ nhận được sự hoan nghênh và giúp đỡ nhiệt
tình của các sư thầy, sư cô. Đạo Phật cung cấp nhiều tri thức khoa học, tâm lý,
đạo đức bổ ích cho cuộc sống và công việc của chúng ta và nhất định sẽ giúp ích
được càng nhiều nếu bạn tìm hiểu càng sớm.
Đừng chờ đợi đến khi không còn sức lực
và mọi chuyện đều đã trôi qua rồi mới khám phá cách sống đúng, như vậy thì quả
là điều đáng tiếc cho tuổi trẻ.
CHU NGỌC CƯỜNG – REDS