Một ông Thủ tướng bất đắc dĩ
Cụ TRẦN TRỌNG KIM
Ngày tôi
còn là một học sinh trường tiểu học, cụ Trần Trọng Kim đã là một vị thanh tra học chỉnh Bắc Việt. Cụ
là một nhân vật thành đạt do Tây học, mà cụ lại kính ông Khổng, trọng ông Mạnh
hơn ai. Cứ xem bao nhiêu danh phẩm cụ trước tác ta thấy cụ chuyên tâm khảo cứu
về sử học và cổ học Á Đông . Cụ tuổi Quý Mùi sanh ngày 18 tháng 5 giờ Hợi .
Tuổi Mùi
mệnh đóng ở Mùi là vị trí của người con dân đất nước, khuôn thiên đã dự liệu
cho người này một cái trách nhiệm gì, trong một thời buổi nào đó phải có gì
với núi sông. Tuy là vô chính diệu được Hoa Cái (Mộc) là nòng cốt rồi, Cự - Cơ ở Mão bồi đắp
thêm thành một cái thế vững mạnh sáng tỏ của một danh nhân quân tử đứng trên
lập trường chính nghĩa quốc gia (Thái tuế).
Cụ có đủ
một bộ văn tinh làm một học giả rất đúng cách, cái tài của cụ là cái chịu khó
góp nhặt tìm tòi (Mã ở Thân, Tả - Hữu giáp mệnh), tiếc rằng bộ Âm - Dương của
cụ chỉ là phản ánh mượn, không được ở Mão và Hợi chiếu lên, nên sự thành danh
hay sáng suốt của cụ đều do hoàn cảnh tạo nên, cứ như ý cụ không muốn phô
trương. Có thế mới hợp Thân ở Tỵ được Thiên Lương chính hiệu có nhãn là người
muốn an thân, vui thú cảnh thư thái. Nhưng tạo hoá chẳng chịu nào, là cái vị
trí nó buộc cụ phải lâm vào thế bất mãn, chỉ còn biết phân trần sau này bằng
bút trên trang giấy hay những giây phút giữa chỗ thân bằng quyến thuộc thổ lộ
một vài câu tâm tình.
Một
người như Lệ Thần Tiên Sinh trên bản số này, với cái tâm - chí quyết làm một
học giả thì thành một học giả thực chất trăm phần trăm (Thiên Lương,
Hồng - Khôi - Việt, Xương - Khúc, Long –
Phượng) nhất là người Mộc
mệnh ở Mùi gặp Quang - Quý bén nhạy vô cùng, thêm phần thanh cao hiền hậu.
Có ai
ngờ rằng một ông già trên 60 tuổi chỉ biết quanh năm ngày tháng chỉ muốn hưởng
sự an nhàn với hết chồng sách này sang đống sách khác, hết tìm cái tinh
thần triết nhân này lại kiểm cái thời gian của triều đại nọ để phân tách thêm
vào những câu nhận xét khách quan đúng mực, mà thành một vị Thủ tướng trong
vòng bốn, năm tháng rồi thản nhiên đứng lên, dẫu sao cũng ít nhiều ân hận.
Lúc ấy
cụ 62 tuổi, đem so vào bản số thời gian 56-65 ở cung Dần, người
vô chính diệu gặp hạn Sát - Phá - Tham đắc địa là một dịp hay, lại thêm Lưu Hà
nằm sẵn chờ đón Thanh Long. Tham Lang (Mộc đại diện cho Mệnh) chơ vơ Hoả Tinh
đứng xa vời, vào bè với Phá Quân, Địa Kiếp hờm sẵn, còn lại Hoá Kỵ tha hồ múa
gậy vườn hoang làm tình làm tội Tham Lang (Phương diện sao). Cụ ở vào cái thế
sinh xuất (thời gian) chỉ là giai đoạn làm cỗ cho người (riêng phần cụ) . Biến
chuyển của thời cuộc khiến chính quyền đến tay cụ là người thành thực không có
thủ đoạn lừa bịp làm sao chống đỡ lại thế cờ lúc đó.
Thái Tuế
- Hóa Quyền ràng ràng ở mệnh, thời cuộc sao không đưa đến trước đó 10 năm để cụ
cầm quyền một phen cho biết. Giai đoạn này đến cao xanh cũng phải
khoanh tay trước cái hưng vượng của thể nhân (46-55).
Phải
chăng đất nước là cái thế chủ động, đang lúc quằn quại dưới gót giầy thực dân
thì con dân như cụ dầu thời vận đẹp cũng là đẹp cho cho mình mà thôi không làm
được trò trống gì cho tổ quốc, có chăng về phần tinh thần; cũng như đại vận
56-65 tiểu vận năm ất Dậu
thật là rực rỡ cũng chỉ là giấc mơ hoa còn làm cho mình phải phiêu lưu nguy hiểm nữa là khác.
Những người như cụ Trần Trọng Kim, ông Nguyễn Tường Tam… Thái Tuế đóng in ngay trước ngực,
dầu là vô chính diệu, luôn luôn là một nhân sinh phải có gì với núi sông, ví là
ở cấp bực hạ đẳng trong xã hội tuỳ theo công việc lớn nhỏ quan hệ, ít ra cũng
không kém tư cách hay hư hèn.
Hồi tưởng lại ngày còn cắp
sách đến trường cùng các bạn bè vui đùa học tập có lần Lệ Thần Tiên sinh đến
thanh tra trường tôi với một phong nghi nghiêm chánh mà ôn hậu . Ngày nay phác hoạ cụ bằng vài lời thô sơ, mong rằng
hương hồn tiên sinh cảm thông cho đệ tử không giám nào chấm số cho thầy mà
không ngoài chỗ dụng ý hoài niệm một vị nghiêm sư khả kính, dần trúng đó là sự
thật, nếu sai đó là trò bất tài, xin thầy thứ lỗi.