Tâm tướng và Hình tướng
Đời Minh, Vĩnh lạc hoàng đế
thường nghiên cứu tướng học với một nhà tướng học nổi tiếng là Viên Liễu Trang
(tác giả bộ sách Liễu Trang tướng pháp hiện còn truyền rộng rãi). Một hôm,
trong lúc đàm đạo về Hình, Tướng con người, nhà vua nêu lên thắc mắc với nhà
tướng học họ Liễu như sau:
“Trẫm thấy sách tướng
nói rằng: hình hài khuyết lãm thì bần hàn Ngũ quan toàn hảo thì thông minh quý
hiển. Thế thì tại sao trong triều có người làm đến thượng thư mà diện mạo lại
cực kì xấu? Lại thấy trên đời không thiếu gì những kẻ Ngũ quan tuyệt mĩ mà lại
chết non, hay mặt mày đẹp đẽ mà ngu độn, số mạng không ra gì?”
Liễu Trang đáp: “Người
diện mạo xấu xí mà lại quý hiển là vì mục quang có thần: đi vững vàng như
thuyền lớn, không nghiêng ngả, ngồi ổn trọng như là núi non đó là tướng đi,
đứng, nằm, ngồi uy nghi có thần. Ngũ quan tuyệt mĩ mà chết non là vì mục quan
hôn quyện, thất thần: mắt mày xinh đẹp nhưng đó chỉ là bề ngoài còn ở trong thì
khí trệ, thần hôn làm sao mà thông tuệ được.cho nên, bàn về quý hiển, chỉ dựa
vào hình hài không đủ, mà còn phải lấy thần, khí làm gốc.”